Leyla / Alexandra Cavelius

Real hadisələr əsasında yazılmış daha bir dramatik roman…

Alexandra Caveliusun  qələmə aldığı bu kitabda bosniyalı Leylanın acı taleyindən bəhs edilir. Leylanın müharibə vaxtı çəkdiyi əzablar, gördüyü işgəncələr, gözü qarşısında gəlinlərə - qızlara “toplu tecavüz” edilməsi, bir siqaret qarşılığında əsirin digər hərbi hissəyə satıması, bütün bunlar kitabın bəhs etdiyi dəhşətli real faktlardır.

Düzü, mən bu kitabı oxuyarkən Leyladan çox müharibə vaxtı Azərbaycanın əsir düşmüş, müxtəlif işgəncələr görmüş gəlin - qızları haqqında düşünürdüm. Leylanın timsalında gözümün qabağına onlar gəlirdi. Tarix kitablarından oxduduğumuz erməni vəhşilikləri... Anaların gözləri qabağında uşaqlarını, həyat yoldaşlarını diri-diri öldürmələri, dərilərini soymaqları, müxtəlif orqanlarını kəsmələri, hamilə qadınların qarnına nizə keçirmələri, onlara verdikləri daha bir çox işgəncə gözümün qabağından getmirdi…
Kitabı oxuduqca bir sual məni çox düşündürdü. Biz də müharibə şəraitində yaşayan  bir ölkəyik və bundan daha çox işgəncələr, əzablar görmüşük. Bəs niyə biri çıxıb da  bunlar haqqında belə bir roman yazmır? Məncə, Xocalı soyqırımında baş verənləri, orda anaların, qızların yaşadığı həyəcanı, qorxuyu, əzabı qələmə alan bir kitab ermənilərin etdiyi bu soyqırımı dünyaya daha yaxşı tanıda bilər. 

Bəlkə elə son günlərdə “Daş yuxular” kitabı ilə gündəmə gələn Əkrəm Əylisli bu mövzuda kitab yazsaydı, daha yaxşı olardı. Erməni vəhşiliklərin kənara qoyub onları müdafiə etməkdən, "vətən xaini” adı qazanıb, vətənindən didərgin düşməkdən, ailəsin utandırmaqdansa, “Leyla” kimi bir romanla bütün xalqın sevgisin qazanıb, fəxri ola bilərdi. 

Avropada bu tip kitablara maraq doğrudan da çoxdur. İnsanlara ildə 1 dəfə metroda, şəhərdə gördüyü Xocalıya aid hər hansı bir şəkil yox, məhz  o vaxt yaşanmış hissləri ifadə edən kitab daha çox təsir edə, yaddaşlara həkk oluna bilər.

“Leyla” kitabına gələndə isə kitab maraqlı və axıcı idi. Lakin bu qədər oxunaqlı olmasına baxmayaraq, yenə də  mənim ürəyimə yatmadı. Çünki yazıçı hadisələri, o hissləri yetəri qədər gözəl ifadə edə bilməmişdi, ötəri tez-tələs yazılan bir romana  bənzəyirdi.

Düzü, Pegasus Yayınlarının bu kitab üçün seçdiyi üz qapaq şəklini də heç bəyənmədim. Digər ölkələrdə çap olunan kitabların üstündə məsum, əzab çəkən bir Leyla həkk olunsa da, Pegasus Yayınları Leylanı üzü bol makiyajlı,  taxma kirpikli biri kimi təsvir edir.

Erməni vəhşiliklərinə bir nümunə... VİDEOda baxa bilərsiz... 

P.S: Yaşanmış bir tarixi hekayə olması  kitabı maraqlı edən əsas səbəbdir.. Məhz buna görə 4 bal verirəm.